Jak gminy mogą efektywniej spełnić nowy obowiązek SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW ODZIEŻOWYCH I TEKSTYLNYCH do wielopłaszczyznowego pobudzenia Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ)– o tym dyskutowano na konferencji „MODNA GMINA”.
Każdy mieszkaniec gminy ma ogromny nadmiar ubrań w szafie, Polacy co roku wyrzucają 2,5 mln ton tekstyliów. Od 1 stycznia 2025 r. wszedł w życie obowiązek dla gmin selektywnej zbiórki min. odzieży (Dyrektywa 2018/851).
W grudniu 2024 roku odbyła się konferencja pod nazwą „MODNA GMINA”, która zgromadziła ekspertów z różnych dziedzin: przedstawicieli administracji publicznej, organizacji zajmujących się zrównoważoną modą, liderów edukacyjnych oraz instytucji badawczych. Wydarzenie było dedykowane urzędom gmin i JST, z naciskiem na wdrożenie selektywnej zbiórki tekstyliów w duchu gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Organizatorem było COLLORINO, prowadząca w całej Polsce praktyczną naukę umiejętności przywracania ubrań do nowego życia poprzez kreatywne przerabianie, artystyczny upcycling czy rękodzielnicze naprawy, ponadto wspólnie z Klastrem Zrównoważonej Mody pobudza JST do animacji działań związanych z GOZ odzieży.
Jednym z najbardziej inspirujących elementów konferencji były prezentacje i dyskusje na temat praktycznej edukacji lokalnych społeczności. Jak zauważyli prelegenci, klucz do skutecznego wdrażania GOZ odzieży tkwi w działaniach oddolnych, takich jak warsztaty i szkolenia, kreatywnego przerabiania ubrań, naprawy i artystycznego upcyclingu, a także prowadzenie punktów WYMIANKi ubrań, prowadzenie multi zadaniowego stałego Punktu Animacji wydarzeń pobudzających przywracanie odzieży do obrotu.
Katarzyna Dzikowicz z Gminnego Ośrodka Kultury w Wyrzysku podkreślała:
„Mieszkańcy z entuzjazmem uczestniczą w zajęciach, podczas których uczą się nie tylko naprawy ubrań, ale także ich kreatywnego przekształcania w nowe przedmioty. To nie tylko edukacja, ale także integracja społeczna”.
Takie warsztaty nie tylko przyczyniają się do zmniejszenia ilości odpadów tekstylnych, ale również wzmacniają więzi w społecznościach lokalnych.
Przykład Opola i projektu ReButik, przedstawiony przez Iwonę Kowalczuk z Urzędu Miasta Opole, stał się wzorem do naśladowania. Kowalczuk podkreśliła:
„Drugi obieg to pierwszy wybór. Dzięki punktom, takim jak nasz, odzież zyskuje nowe życie, a mieszkańcy chętnie korzystają z możliwości wymiany i zakupu rzeczy w duchu GOZ”.
Zuzanna Hazubska z Ministerstwa Nauki zwróciła uwagę na potrzebę włączania warsztatów upcyclingu i recraftingu do programów edukacyjnych w szkołach:
„Edukacja młodzieży i dorosłych w zakresie zrównoważonego rozwojusektora odzieżowego to inwestycja w przyszłość. Nauka praktycznych umiejętności, takich jak szycie, przeróbki czy projektowanie w duchu GOZ, może stać się kluczowym elementem budowania świadomego społeczeństwana rzecz redukcji szkodliwego wpływu branży mody na planetę”.
Współpraca z lokalnymi liderami:
Anna Klimczewska, producentka TVN reprezentująca środowisko medialne, mówiła o rosnącej popularności mody zrównoważonej i jej promotorów: „Ubieranie się w unikatowe ubrania z drugiej ręki czy artystyczne przywracanie odzieży do obiegu staje się coraz bardziej popularne, także wśród osób rozpoznawalnych. Takie działania mogą inspirować lokalne społeczności i zachęcać do udziału w podobnych inicjatywach”.
„Gminy łatwo mogą pozyskać finasowanie, dotacje, granty, wnioskować o budżetowanie czy alokowanie środków środki, gdyż jest to priorytetowe zadanie samorządów”-mówiła Marzena Wronkiewicz.
W podsumowaniu Wiesław Wójcik, jeden z prelegentów i prowadzący konferencję podkreślił: „Postawienie pojemników na tekstylia w PSZOK to zdecydowanie za mało, trzeba zrobić znacznie więcej, by spełnić rzeczywistą intencję KE i antycypowaną faktyczną korzyść dla środowiska w ujęciu całościowym”.
Edukacja w duchu zrównoważonej mody wspiera realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ, w tym szczególnie Celu 12 – Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja. Jak wynika z badań LPP z 2024 roku, aż ¾ Polaków uważa naukę naprawy i przeróbek ubrań za konieczność, ale brakuje im umiejętności praktycznych. Dlatego inicjatywa MODNA GMINA w tym praktycznych warsztatów COLLORINO jest niezwykle cenna i na czasie.
Prelegenci konferencji zachęcali do skorzystania ze sprawdzonych modeli działań i gotowych modułowych rozwiązań, obejmujących szkolenia, warsztaty i materiały edukacyjne, prezentowanych w ramach projektu MODNA GMINA, aby ułatwić przedstawicielom gmin zapoznanie się z ideą uruchomiony został punkt konsultacyjny dla JST:
Telefon +48 602 695 508 lub mail recraft@collorino.eu
Informacje o projekcie MODNA GMINA można też znaleźć na stronie: https://collorino.eu/modna-gmina/
Źródło: Materiał przesłany do redakcji.