4 czerwca obchodzimy Dzień Wolności i Praw Obywatelskich, nawiązujący do pierwszych częściowo wolnych wyborów w Polsce, które odbyły się w 1989 roku. To właśnie wtedy miliony obywateli, po latach zniewolenia i monopolu jednej partii, po raz pierwszy od dziesięcioleci mogły głosować w wyborach, których wynik miał jakieś znaczenie.

Był to początek nowego rozdziału – demokracji, samorządności i obywatelskiego zaangażowania, który kontynuujemy do dziś – także w małych miejscowościach, przez działania społeczne, edukacyjne i kulturowe.

Wolność to odpowiedzialność

Wolność to nie tylko swoboda wyboru, ale również odpowiedzialność za wspólnotę, w której żyjemy. To zaangażowanie w sprawy codzienne, troska o najbliższe otoczenie, gotowość do działania – nawet w najmniejszych miejscowościach.

Koła Gospodyń Wiejskich są najlepszym przykładem tej codziennej wolności – wolności działania, pomagania, przekazywania wartości i wzmacniania lokalnej demokracji. Właśnie tam, przy wspólnym stole, w świetlicy, w ogrodzie wiejskim czy w kuchni regionalnej, rodzi się poczucie wspólnoty i aktywnego obywatelstwa.

Rola kobiet w budowaniu wolności

Kobiety od zawsze odgrywały kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości społecznej i walki o wolność – choć zbyt rzadko było to dostrzegane i doceniane. W okresie PRL kobiety tworzyły niezależne środowiska, wspierały opozycję, prowadziły tajne nauczanie i działalność kulturalną. Po 1989 roku były fundamentem odbudowującego się społeczeństwa obywatelskiego – szczególnie na poziomie gmin, sołectw i wsi.

Dziś kobiety zrzeszone w Kołach Gospodyń Wiejskich to lokalne liderki, organizatorki życia społecznego, edukatorki, animatorki kultury i strażniczki tradycji. Ich działania są dowodem na to, że wolność to także równość, sprawczość i siła kobiet w działaniu.

Skąd wzięły się Koła Gospodyń Wiejskich?

Początki Kół Gospodyń Wiejskich sięgają końca XIX wieku, kiedy to – inspirowane ruchem emancypacyjnym i ideą pracy organicznej – zaczęły powstawać pierwsze organizacje kobiece na wsi. Ich celem była edukacja, poprawa warunków życia, upowszechnianie higieny i nowoczesnych metod gospodarowania, ale też zachowanie tradycji i tożsamości narodowej w czasie zaborów.

Po odzyskaniu niepodległości KGW stały się ważnym elementem rozwoju społecznego II RP, a po 1945 roku przetrwały w różnych formach, mimo trudnej sytuacji politycznej. Dziś – działające w nowoczesnej formule, często jako zarejestrowane stowarzyszenia – Koła Gospodyń Wiejskich pełnią funkcję aktywnych jednostek społecznych, które łączą dziedzictwo z nowoczesnością.

Jak wygląda dziś lokalne obywatelstwo w wykonaniu KGW?

Koła Gospodyń Wiejskich realizują wiele inicjatyw obywatelskich, które są cichą, ale skuteczną pracą na rzecz wolności, odpowiedzialności i wspólnoty. Oto przykładowe działania:

• organizowanie debat i spotkań międzypokoleniowych, podczas których mieszkańcy omawiają lokalne potrzeby i wyzwania społeczne,
• prowadzenie świetlic środowiskowych i kółek dziecięcych, gdzie młodsze pokolenie uczy się demokracji, współpracy i tradycji,
• tworzenie gminnych archiwów historii mówionej, w których starsze pokolenie opowiada o dawnych czasach, wojnie, PRL i drodze do wolności,
• inicjowanie lokalnych referendów i petycji, np. w sprawie ochrony środowiska, dróg czy szkół,
• uczestnictwo w konsultacjach społecznych – dotyczących planów zagospodarowania, budżetu obywatelskiego czy inwestycji gminnych,
• organizowanie akcji pomocowych – od zbiórek dla chorych dzieci po wspieranie uchodźców i osób starszych,
• przygotowywanie wystaw i spektakli patriotycznych, które upamiętniają ważne rocznice historyczne i lokalnych bohaterów.

Każda z tych inicjatyw to przejaw wolności rozumianej jako działanie na rzecz wspólnoty, oddolna demokracja i solidarność społeczna.

Co robi PZKGW?

Polski Związek Kół Gospodyń Wiejskich wspiera te działania, realizuje własne inicjatywy cykliczne, a także tworzy właściwą przestrzeń i realizując swoją misję, czyli:

• Wsparcie dla KGW. Tworzymy konkretne korzyści i narzędzia ułatwiające codzienne działania
• Integracja społeczności. Łączymy KGW z całego kraju – od najmniejszych miejscowości po duże ośrodki,
• Partnerstwa. Współpracujemy z administracją publiczną, organizacjami społecznymi i firmami.
• Nowe możliwości. Pomagamy działać lokalnie, regionalnie, ogólnopolsko i międzynarodowo.
• Wsparcie ekonomiczne. Promujemy produkty lokalne, rękodzieło i kuchnię KGW jako realne źródła przychodu a także wspieramy w miarę możliwości różne inicjatywy
• Marka KGW. Tworzymy silną, rozpoznawalną markę „KGW” – najbardziej wyjątkową w Polsce.

Przypominamy także wszystkim, że Koło Gospodyń Wiejskich to nie tylko gotowanie czy haftowanie – KGW to centrum społecznej energii i demokracji lokalnej.

Wolność zaczyna się przy stole

W Dniu Wolności i Praw Obywatelskich warto przypomnieć, że demokracja i wolność zaczynają się tam, gdzie ludzie chcą wspólnie działać – przy stołach KGW, w domach kultury, na wiejskich placach i festynach. Tam, gdzie są chętni do rozmowy, do współpracy, do słuchania i wspólnego decydowania.

Z okazji Dnia Wolności…

…dziękujemy wszystkim członkiniom i członkom Kół Gospodyń Wiejskich za to, że budujecie lokalne wspólnoty oparte na wolności, odpowiedzialności i szacunku. To dzięki Wam polska wieś ma nie tylko bogatą historię, ale i szansę na dobrą przyszłość.

Polski Związek Kół Gospodyń Wiejskich życzy Wam odwagi w działaniu, wiary w sprawczość i dumy z bycia częścią tej wielkiej wspólnoty kobiet, które od pokoleń zmieniają świat – cicho, konsekwentnie i z sercem.

Dbamy o bezpieczeństwo danych naszych subskrybentów. Podając adres e-mail, wyrażasz zgodę na przetwarzanie go zgodnie z naszą polityką prywatności. W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania wiadomości.