← Dołącz do grupy na Facebooku!
← Zapisz swoje Koło do Związku!
Patronka kół gospodyń wiejskich

Święta Marta

W Ewangelii działa bez rozgłosu – ale z pełnym oddaniem. Dziś Święta Marta jest symbolem tysięcy kobiet, które służą rodzinie, wspólnocie i tradycji. Jej postać inspiruje gospodynie w całej Polsce.

📰 Aktualności

Patronka wszystkich gospodyń

Gościnna, troskliwa, strażniczka domowego ogniska, pracowita i praktyczna, nieustannie dbająca o bliskich oraz nad życie ufająca Jezusowi – taka była Święta Marta. Koła gospodyń wiejskich obrały ją na swoją patronkę i to jej wizerunek widnieje na sztandarach, które święcą w kościołach.
Marta pochodziła z Betanii, niewielkiego miasteczka położonego na wschodnim zboczu Góry Oliwnej, w odległości zaledwie 3 km od Jerozolimy. Jej dom często odwiedzał Jezus, który obdarzył przyjaźnią Martę oraz jej rodzeństwo Marię Magdalenę i Łazarza.

Św. Marta w Ewangelii

W Ewangelii czytamy o Marcie trzy razy. Po raz pierwszy wspomina o niej Św. Łukasz (10, 38-42). Opisuje krzątającą się i usługującą gościom Martę, która jest niezadowolona, że siostra zamiast jej pomagać, wsłuchuje się w słowa Jezusa. Marta zwraca się do Jezusa: „Panie, czy Ci to obojętne, że moja siostra zostawiła mnie samą przy usługiwaniu? Powiedz jej, żeby mi pomogła”. Jezus odpowiada jej: „Marto, Marto martwisz się i niepokoisz o wiele, a potrzeba tylko jednego. Maria obrała najlepszą cząstkę, której nie będzie pozbawiona”.
Nie ma w Jego słowach nagany, a wręcz czułość, o której świadczy dwukrotne wypowiedzenia jej imienia. Papież Benedykt XVI, tak zinterpretował tamte słowa Jezusa: „Po pewnym czasie Słowa Jezusa są bardzo jasne: nie ma w nich lekceważenia życia czynnego, ani tym bardziej hojnej gościnności, lecz wyraźnie uświadamiają one, że jedyną rzeczą naprawdę ważną jest coś innego: słuchanie Słowa Pana, a Pan w tym momencie jest tutaj — obecny w Osobie Jezusa! Wszystko inne przeminie i będzie nam zabrane, ale Słowo Boże jest wieczne i nadaje sens naszemu codziennemu działaniu.”

Po raz drugi św. Marta pojawia się w Ewangelii św. Jana (J 11, 1-44). Siostry posyłają po Jezusa w ostatnich dniach życia Łazarza. Jak pamiętamy, Łazarz umiera przed Jego przybyciem. Marta wybiega na spotkanie Jezusowi i mówi z goryczą: „Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł”. Lecz kolejne zdania, które wypowiada świadczą o jej głębokiej wierze oraz świadomości nauki Jezusa: „Lecz i teraz wiem, że Bóg da Ci wszystko, o cokolwiek byś prosił Boga”. Wtedy Jezus mówi: „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie. Każdy, kto żyje i wierzy we Mnie, nie umrze na wieki. Wierzysz w to?”, a Marta odpowiada „Tak, Panie! Ja mocno wierzę, żeś Ty jest Mesjasz, Syn Boży, który miał przyjść na świat”. Marta widzi w Jezusie tego, którego zapowiedzieli prorocy. Jest odważna i bezpośrednia, pewna swojej wiary. Oprócz Marty tylko Szymon Piotr w ten sposób wyznał wiarę w Jezusa jako Mesjasza.

Po raz trzeci św. Marta pojawia w Ewangelii (J 12, 2) w opisie uczty, jaką wydano w Betanii na cześć Chrystusa. 

Ks. Piotr Skarga o Świętej Marcie

W „Żywotach Świętych Pańskich Starego i Nowego Testamentu” , dzieło Ks. Piotra Skargi, T. IV, 1880 r.” czytamy o Świętej:

Niewypowiedzianym zaprawdę było szczęście Marty, która w dom swój przyjmować, i w nim ugaszczać mogła Boga i Zbawiciela świata. I my też dostępujemy podobnego, ilekroć przyjmujemy Go w Komunii Świętej. Ugaszczajmy Go atoli z taką jak Marta pilnością i miłością; uprzątajmy z grzechu i brudu izbę duszy naszej, ażeby chętnie i jak najwięcej w niej przemieszkując ozdabiał ją Łaskami, które by nam zapłatę usług naszych w wieczności u Niego wyjednały.

Starajmy się też na wzór tej Świętej, korzystając z wysokiej Nauki Zbawiciela, jednoczyć wewnętrzne życie duchowne z czynnością i pracą, jakich natura ziemskich obowiązków naszych wymaga, a nie tylko tym ostatnim nie przyniesiemy żadnego uszczerbku, ale przeciwnie, nadamy im piętno doskonałości, które niezrównanie wartość ich podniesie.
301013rg (1)
Sw marta sztuka 001

Święta Marta w ikonografii

W ikonografii św. Marta przedstawiana jest w skromnej szacie, za pasem ma wpięty pęk kluczy, Jej atrybutami są drewniana łyżka, księga, naczynie i różaniec. W niektórych przedstawieniach prowadzi na sznurku z konopi smoka, na innych skrapia go święconą wodą, Jedna z legend opowiada o tym, że w Prowansji poskromiła groźnego smoka Taraska, który gnębił tutejszych mieszkańców.

Oprócz kół gospodyń wiejskich czczą ją jako swoją patronkę gospodynie domowe, hotelarze, kucharki i sprzątaczki, a ostatnio także pracoholicy.

Warto wspomnieć, że etymologia imienia Marta, które jest pochodzenia semickiego, wywodzi się aramejskiego rzeczownika mar, mar(a)tha, marta, oznaczającego „pani domu, gospodyni, pani”.  Imię Marta poświadczone jest od 1265 roku. 

Zapisz się do naszego newslettera! 📧

Dowiedz się jako pierwsza o dotacjach, konkursach, zmianach w prawie i bądź zawsze na bieżąco!

Dbamy o bezpieczeństwo danych naszych subskrybentów. Podając adres e-mail, wyrażasz zgodę na przetwarzanie go zgodnie z naszą polityką prywatności. W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania wiadomości.

© 2025 Polski Związek Kół Gospodyń Wiejskich.
🌐 Realizacja: slek.pl